نشست چهارجانبه افغانستان، پاکستان، امریکا و چین در اسلام‌آباد با این توافق که نشست بعدی این چهار کشور روز دوشنبه هفته بعدی (۲۸ جدی) در کابل برگزار شود، پایان یافت. آن‌گونه که انتظار می‌رفت نمایندگان چهار کشور نتوانستند نقشه‌ی صلح را تدوین کنند.
بیانیه‌ای این نشست تکرار حرفهای گذشته است و سخن تازه در مورد این‌که نمایندگان چهار کشور با چه طرح و پیشنهادهای در اسلام‌آباد شرکت کرده بودند، ندارد. سخنان سرتاج عزیز در گشایش این نشست اما مهم و قابل تامل است.
صلح با خوش‌بینی شکل نمی‌گیرد و باید صبور بود، برداشتن پیش شرطها در مذاکره با طالبان، تهدید مبنی بر اقدام نظامی علیه شورشیان آشتی‌ناپذیر نمی‌تواند قبل از پیشنهاد صلح به تمام گروهها و پاسخ آنها به این پیشنهاد صورت گیرد، خط مشی صلح باید واقع‌بینانه و انعطاف‌پذیر باشد، از عناصر مهم صحبتهای مشاور امنیت ملی نخستوزیر پاکستان بود. مخاطب مستقیم سرتاج عزیز، دولت افغانستان بود. افغانستان قبلاً گفته بود که ارزشهای قانون اساسی و مشخصاً فصل اول و دوم قانون اساسی و حقوق زنان خط سرخ دولت افغانستان در مذاکرات صلح است و نیز حکومت وحدت ملی در گذشته گفته بود که طالبان نباید با پیش‌شرط وارد مذاکره شود. ادامه‌ی سرکوب شورشیان تا زمانی که این گروه دست از جنگ بر ندارد از دیگر مواردی است که کابل روی آن تأکید کرده بود.
با آن‌که این نشست در غیاب طالبان برگزار شد و قرار بود که شرکت کنندگان طرح جامع برای گفت‌وگوهای صلح بریزند، اما سخنان مشاور امنیت ملی نواز شریف به گونه بیان شد که ابراز چنین سخنانی در مرحله تدوین نقشه صلح، می‌تواند توافق چهار کشور را روی طرح مکانیزم گفت‌وگوهای صلح دشوار کند. بدون شک جنگ طولانی در افغانستان گرههای محکم زده است که باز کردن آن دشوار است. صلح با بازیهای منطقه‌ای گره خورده و دشوارترین نقطه‌ی آن تنش هند و پاکستان زیر عنوان جنگ نیابتی این دو در افغانستان است که بسیاریها از آن سخن می‌گویند. هم‌چنان مسئله صلح با دشواریهای داخلی روبه‌رو است. نخبگان سیاسی در افغانستان تا هنوز به یک توافق کلی و به یک فهم مشترک در مورد صلح دست نیافته‌اند.
فعلاً اما طرح چهار کشور در مورد مذاکره با طالبان مهم است. حکمت خلیل کرزی از طرح دولت افغانستان سخن گفته که قرار است در نشست هفته بعدی در کابل از جانب افغانستان در نشست چهار جانبه ارائه شود. طرحی را که خلیل کرزی از آن سخن می‌گوید چه‌گونه یک طرحی است؟ آیا این طرح با جامعه مدنی، احزاب سیاسی، نمایندگان پارلمان و جناح‌های سیاسی در میان گذاشته شده است؟
در گذشته نارضایتی از این‌که حکومت مسایل مربوط به گفت‌وگوهای صلح را با مردم در میان نمی‌گذارد وجود داشت. در حال حاضر نیز این مشکل وجود دارد. پنهان کردن و بی‌خبر گذاشتن مردم هیچ مشکلی را حل نخواهد کرد بلکه بر شفافیت این روند آسیب خواهد زد. موضوعی به گستردگی و اهمیت مذاکره با طالبان به هر پیمانه‌ی که از افکار عمومی مصئون و مخفی نگهداشته شود، به همان میزان ممکن است مورد تردید مردم قرار بگیرد.
نه در گذشته و نه اکنون، توافق سیاسی روی مذاکره با طالبان در میان نخبگان سیاسی در افغانستان وجود نداشته است. با توجه به این نکته که گفت‌وگوهای صلح یک مسئله سیاسی است و هر جناحی که بر سر قدرت می‌آیند برنامههای خود شان را دنبال می‌کنند، رسیدن به یک توافق در سطح داخلی هنوز هم یک چالش اساسی در برابر گفت‌وگوهای صلح با طالبان است. بدون رسیدن به یک توافق برسر این‌که چه چیزی را با طالبان گفت‌وگو کرد؟ خطوط قرمز ما در این گفت‌وگوها چیست؟ و چه چیزی را می‌توان به طالبان واگذار کرد و چه نکته‌ها و اصولی را تحمیل؟ به نظر می‌رسد که این نشست‌ها ره به جایی نخواهد برد و افغانستان هم‌چنان میدان جنگ و خون‌ریزی خواهد بود..
