آمریکا بهترین ابزار اجرای سیاست های خاورمیانه ای خود را در پرورش گروه های تروریستی و تکفیری می بیند، از این رو حتی افکار عمومی دنیا نیز بازی سیاسی این کشور در تشکیل ائتلاف ضد داعش یا وانمود کردن به تلاش برای ریشه کن کردن گروه های تروریستی را باور نمی کنند.
در حالی که بر اساس معاهدات امضاء شده بین کابل و واشنگتن، نیروهای آمریکایی تا پایان سال جاری میلادی باید از افغانستان خارج شوند، بسیاری از کارشناسان، بروز پدیده داعش در افغانستان را مرتبط با تجربه پایان اشغالگری آمریکا در عراق میدانند.
باراک اوباما رئیس جمهور آمریکا گرچه با مداخله نظامی گسترده و مستقیم در کشورهای دیگر موافق نیست، اما انگیزهای برای توقف حضور نظامی، سیاسی و امنیتی این کشور در خاورمیانه ندارد.
محافل افغانی بروز پدیده داعش را برنامه ای خارجی میدانند، آنها معتقدند با توجه به دلسردی مردم افغانستان از گروههای بنیادگرای افراطی، داعش بدون حمایت خارجی بستر مناسبی برای پرورش در افغانستان ندارد. حتی از دیدگاه حامیان رویکردهای سلفی در افغانستان نیز جنس داعش با طالبان متفاوت است. آنها طالبان را نیروی بومی افغانستان میدانند که نگاه مخرب داخلی و متجاوز به کشورهای دیگر اسلامی ندارد. همچنین بخش مؤثری از طالبان، رویکردهای تکفیری شدید داعش نسبت به مذاهب دیگر را رد میکنند.
حامد کرزی رئیس جمهور پیشین افغانستان چندی پیش به تلویزیون بیبیسی گفت که گروه تروریستی داعش در افغانستان حامی ندارد و درصورتی که فرد یا گروهی پرچم این گروه تروریستی را برافراشت، باید متوجه بود که دستهای خارجی در کار است.
کرزی با اشاره به تشکیل گروه تروریستی القاعده با توطئه چینی غربیها برخی دولتهای منطقه گفته بود: ۳۰سال قبل سازمانهای اطلاعاتی برخی کشورها وارد معاملهای شدند که هم خودشان و هم ما در آن ضرر کردیم و دیگر نباید چنین موضوعی دوباره تکرار شود.
قدرت یافتن داعش به عنوان یک گروه تروریستیِ مورد اجماع تمامی کشورهای جهان و افزایش ناامنی و هرج و در افغانستان میتواند به عنوان توجیهی برای تمدید حضور نظامی و امنیتی آمریکاییها در افغانستان به شمار آید. به همین علت است که موج هشدارها نسبت به خطرات بالقوه فعالیت داعش در افغانستان در سایه سکوت دولت این کشور عمدتاً از طریق رسانههای وابسته به غرب مطرح میشود.
در همین راستا خبرگزاری آسوشیتد پرس به نقل از جورج کمپ بل فرمانده نیروهای ناتو در افغانستان اعلام کرده که افراد زیادی از گروه طالبان از رهبر خود ملا عمر سرخورده شده و به داعش پیوستهاند. در یکی از ویدئوهایی که گروه داعش منتشر کرده، شماری از افراد طالبان افغان و پاکستانی دیده میشوند که با ابوبکر بغدادی، رهبر داعش بیعت میکنند. وی میافزاید: ما مانع گسترش بیشترشان میشویم تا وضعیت مانند سوریه و عراق نشود.
به نظر میرسد یکی از اهداف بلند مدت ایجاد جنگ نیابتی آمریکا از طریق داعش، هدف قرار دادن کشورهای همسایه است، این موضوع از دو جنبه قابل بررسی است.
آمریکا در سالهای گذشته با در پیش گرفتن سیاست مهار نرم، سعی در تحت کنترل گرفتن جریان طالبان از طریق گفتگوهای سیاسی داشته است، اما گفتگوهای طولانی بین دو طرف باعث نشد دیدگاه طالبان در مورد لزوم پایان اشغالگری آمریکا در افغانستان و ادامه دشمنی با برنامههای واشنگتن تغییر پیدا کند
همچنین نهادینه سازی استراتژی هرج و مرج فعال در حیات خلوت قدرتهای بزرگ آسیای شرقی نظیر روسیه و چین موضوعی است که با روی کار آمدن اولویت جدید باراک اوباما در عرصه سیاست خارجی برای رقابت با چین، تمرکز ویژهای بر روی آن شکل گرفت. در همین راستا چندی پیش شاخه جدیدی از سازمان تروریستی القاعده در شبه قاره هند تأسیس شد.
راهبرد مهار چین و روسیه در آسیا در شرایطی به اولویت اصلی اوباما تبدیل شد که این دو کشور با اهرمهای اقتصادی و نظامی– سیاسی راه را بر هژمونی آمریکا در منطقه بسته و استراتژی آن را با موانع متعددی مواجه کردهاند.
از سوی دیگر تحولات سالهای اخیر در خاورمیانه تحلیلگران کاخ سفید را مجاب کرد که بهترین وسیله برای جنگهای کم هزینه با دشمنان آمریکا استفاده از اهرم تروریسم افراطی است. نتیجه برداشت شده از صغرا و کبرای این دو معادله آن است که واشنگتن به دنبال ایجاد کانون تازه تروریسم در آسیای میانه و قفقاز باشد تا بتواند با تقویت مرحلهای این گروه در مواقع لازم از آن استفاده کند.
حامد کرزی در خصوص ظهور و گسترش نفوذ گروه تروریستی داعش در گفتوگو با «راشا تودی» اظهار داشت: ظهور گروه تروریستی داعش در افغانستان امنیت منطقه را به شدت به خطر خواهد انداخت.
مسلم است، آمریکا بهترین ابزار اجرای سیاستهای خاورمیانهای خود را در پرورش گروههای تروریستی و تکفیری میبیند، از این رو حتی افکار عمومی دنیا نیز بازی سیاسی این کشور در تشکیل ائتلاف ضد داعش یا وانمود کردن به تلاش برای ریشه کن کردن گروههای تروریستی را باور نمیکنند.