کشت کوکنار و تولید مواد مخدر در افغانستان به یک معضل بزرگ بدل شده است. مواد مخدر در افغانستان از اینرو به یک پدیده خطرناک تبدیل شده است که این پدیده هم اکنون با فساد و تروریسم گره خورده و در تعامل با یکدیگر مثلث شومی را رقم زده است که پیامد آن دوام جنگ، ناامنی، فساد و افزایش کشت کوکنار، تولید مواد مخدر و اعتیاد روز افزون جوانان و شهروندان کشور می باشد.
اکنون مافیای مواد مخدر در همکاری با گروه های تروریستی در افزایش جنگ و نا امنی و فساد دست دارد و به صورت مشترک چرخه بحران سیاسی و امنیتی در کشور را مدیریت می کنند.
افغانستان از جمله کشورهایی است که بالاترین رقم کشت کوکنار و تولید مواد مخدر را دارا می باشد و این روند از سال 2001 تا کنون با مؤفقیت ها و ناکامی هایی همراه بوده است.
در حالی طی سال های 2005 تا 2009 مبارزه با تولید مواد مخدر و انواع تدابیری که در جهت تشویق دهقانان به کشت های بدیل صورت گرفت؛ اندک مؤفقیت هایی را حد اقل در برخی ولایات، از جمله ولایات شمالی و شمال شرقی به همراه داشت؛ اما از آن به بعد این روند دو باره سیر صعودی پیدا کرد و هم اکنون به بالا ترین حد خود رسیده است.
اداره مبارزه با جرایم و مواد مخدر سازمان مللمتحد در گزارش امسال خود از افزایش کشت کوکنار در افغانستان خبر داده است. به گفته این اداره، در سال ۲۰۱۷ در ۳۲۸ هزار هکتار زمین در افغانستان تریاک کشت شده بود.
گزارش امسال وزارت مبارزه با مواد مخدر افغانستان نشان می دهد که میزان کشت کوکنار در تناسب به سال گذشته ۶۳ فیصد و تولید تریاک ۸۷ درصد افزایش یافته است.
نود در صد کوکنار در ولایت های جنوبی، شمالی و شرق کشور کشت شده که با تهدیدات بلند امنیتی روبرو می باشند. این مسأله به وضوح رابطه میان ناامنی و افزایش کشت و تولید مواد مخدر را به اثبات می رساند.
افزایش کشت مواد مخدر در افغانستان به چند عامل عمده بستگی دارد، تا زمانی که این عوامل در کشور وجود داشته باشد، مبارزه با مواد مخدر همچنان بدون دستاورد باقی خواهد ماند: این عوامل عبارتند از:
1- جنگ، جنگ و نا امنی بستر بسیاری از جرایم، قانون گریزی ها و ناهنجاری های اجتماعی را به وجود می آورد. جنگ اقتدار مرکزی را تضعیف می کند و ساحات و مناطقی را دور از دسترس فرمانروایی حکومت مرکزی قرار می دهد.
گروه های جنگ طلب برای ادامه جنگ نیاز به تأمین هزینه های جنگی خود دارند و این هزینه ها تنها از طریق حواله دادن بر مردم امکان پذیر نمی باشد. آنها در کنار پارتینر های خارجی نیاز به منابع داخلی تأمین کننده مخارج جنگ دارند و مواد مخدر می تواند یک منبع خوب عایداتی برای گروه های تروریستی به حساب بیاید.
2- فقر، امروزه در کنار عوامل دیگر فقر و بیکاری نیز به عنوان عامل ناامنی، دوام جنگ و افزایش جرایم و ناهنجاری های اجتماعی به شمار می آید. کمبود امکانات زراعتی و نبود بازار فروش و سودآوری کم و عدم حمایت دولت از دهقانان، سبب گردیده که آنها کمتر به تولیدات زراعتی مشروع علاقه مندی پیدا کنند. اگرچه منفعت کشت تریاک بیشتر به جیب قاچاقبران و مافیای مواد مخدر و گروه های تروریستی سرازیر می شود، با آن هم میزان سود دهی کشت کوکنار برای دهقانان نسبت به کشت های بدیل بیشتر و سود آوری آن تضمین شده است.
3- فقدان امکانات دولتی، قدرت و سلطه حکومت مرکزی بر کشور و اراده جدی آن برای کاهش و محو کشت کوکنار از عوامل تعیین کننده در کاهش و افزایش تولید مواد مخدر به حساب می آید.
دولت می تواند از یک طرف با مافیای مواد مخدر مبارزه کند و از سوی دیگر دهقانان را به کشت بدیل تشویق نمایند. کشت بدیلی که هم برای زراعت پیشگان سود آوری داشته باشد و هم بازار فروش داخلی و خارجی داشته باشد که دهقانان بتوانند به راحتی محصولات زراعتی شان را در مارکیت ها به فروش برسانند.
متأسفانه در سال گذشته نه از سوی دولت در زمینه کشت بدیل و حمایت از دهاقین کار شده است و نه هم با مافیا و قاچاقبران مواد مخدر برخورد جدی صورت گرفته است.
4- عدم حمایت بین المللی، امروزه مواد مخدر و معادن افغانستان زمینه¬ای بسیاری از جنگ ها و نا امنی ها را فراهم آورده است. در این جنگ عوامل داخلی و خارجی نقش بازی می کنند و پیوند مواد مخدر با تروریسم مبارزه با آن را دشوارتر کرده است؛ از اینرو همکاری و همراهی جامعه جهانی با حکومت افغانستان و تنظیم یک راهبرد مشترک منطقه¬ای و بین المللی در زمینه مبارزه با مواد مخدر یک ضرورت است. افغانستان به تنهایی قادر به محو و کاهش مواد مخدر نیست؛ مگر این که کشورهای منطقه و جهان نیز با آن صادقانه همکار باشند.
Source Dailyafghanistan