نقش اتحاد شوروی در بسط و توسعه اقتصاد و اجتماعی افغانستان

بیانیه الگا لادیگینا،  رییس بخش فرهنگی، دکتر فلسفه و استادیار  دانشگاه روسیه – تاجیکی (اسلاو) سر کنفرانس ” روریسم و پروسه های سیاسی داخلی افغانستان. تبدیل جنگ به روش سیاسی در چهار چوب فعالیت منطقه ای ” که با مرکز پژوهشی به نام لو گومیلو تاسیس شده بود. 

شایان به ذکر است که در این زمینه افغانستان تجربه همکاری با اتحاد شوروی داشت و آن همکاری از مدت انعقاد قرارداد فی مابین شروع شده بود. آن همکاری از چند دلیل مهم صورت میگرفت و آقای نیکیتا مندکویچ آن دلایل را در اثارش شرح میدهد. از یک طرف اتحاد شوروی کمک کرده به افقاتستان برای جامعه جهانی نشان میداد که دارای توان سرمایه ای بود. از طرف دیگر توسعه پایدار اقتصادی افغانستان منجر به تقویت امنیت و ایجاد شرایط مناسب برای توسعه جمهور های آسیا مرکزی اتحاد شوروی میشد. اتحاد شوروی در فرایند حل مشکلات سیاسی جهانی خود کمک مالی برای افغانستان ارائه میکرد و اغلب این را به صورت کمک بلاعوض انجام میداد. توسعه صنعتی افغانستان مربوط به همان کمک مالی بود.

  ساختان جاده ها (مثلا خاده 107 کیلومتری “سالنگ” که در ارتفاع 3300 متر و با تونل 2.7 کیلومتری میکشد)، پلها (پلهای رود های سالنگ و گوربند) منجر به ایجاد فضای یگانگی اقتصادی ملی شد. ساختن جاده ها  و خدمات آن برای افغانیا امکانات شغلی هم ارائه میکرد. مثلا در پروسه ساختن جاده کوشکا- هران – قندهار 12 هزار افغانی شرکت کردند.سال 1979 با کمک اتحاد شوروی در افغانستان جاده های زیاد ساخته شده بود و علاوه بر آن هم سه تا فرودگاه بین المللی. 

در میان مشکلات مبهم آن زمان هم میشود تامین غذایی و دسترس به منابع آب را نامید. این مشکل مذکور با مساعدات متخصصین اتحاد شوروی حل میشد. مجتمع های ابیاری (مثلا در جلال آباد، که به 70 کیلومتر طول میکشد)، مزارع کشاورزی ( مزرعه مکانیزه مثل “هلدا” و “گازیبد”)، نانوایی بزرگ در کابل و مزاری شریف و علاوه بر آن واحد کشاورزی زیادی در مناطق دیگر ساخته شده بود. همه آن واحد کشاورزی وضعیت بازارهای غذایی محلی را بسط و توسعه پیدا میکرد.

شبکه بزرگی موسسات علمی به وجود می آمد و قصد آن این بود که مشکلات تغذیه حل بشود. در میان آن آزمایشگاه غلات در کابل، آزمایشگاه های کود شیمیای در کابل، مزاری شریف و جلال آباد ، آزمایشگاهای پژوهشی مریض های حیوانان (در مزاری شریف، جلال آباد و هرات) ساخته شده بود.

علاوه بر آن در افغانستان با اتحاد شوروی چند نیروگاه احداث میشد، مثلا “پولی حومری” یا “نغلو”. متخصصین شوروی هم خطوط نیرو را در سرزمین کشور میکشیدند.  

به طور کلی سال 1979 اتحاد شوروس به عنوان کمک بلاعوض در افغانستان 73 واحد ساختند. 638 در حال ساختن بودند. آن واحد های صنعتی که آنجا متخصصین شوروی و افغانی با هم کار میکردند، هم نقش مراکز آموزشی فنی را یفا میکرد. 

شایان به ذکر است که آموزش و پرورش متخصصین اقتصادی نه فقط در دانشگاه های شوروی اجرا میشد بلکه هم در افغانستان، که در آن چندان موسسات آموزشی تاسسی میشد. به عنوان مثال میشود دانشگاه فنی در کابل و دانشگاه نفت و گاز در مزاری شریف را مذکور کرد. دانشگاه نفت و گاز در مزاری شریف اهمیت مهمی داشت چون کارشناسان آن با کمک متخصصین شوروی شناسایی سرزمین افغانستان از نظر موجودیت مواد طبیعی در کشور اجرا میکردند. 

در کابل با کمک اتحاد شوروی چند کودکستان و مرکز مادر و بچه ساخنه شده بود. هم در پایتخت افغانستان دو محله به مصاحت 90 هزار کیلومتر مربع احداث شده بود.

در حال جنگ سالهای 1979-1989 در مناطقی که زیر نظارت نیروهای دولتی و ساربازان شوروی بوده، اجرای پروژه های گوناگون ادامه میداد. متخصصین و سربازان شوروی بازسازی تونل “سالنگ” و ایستگاه راه آهن “تورگوندی” را اجرا میکردند. علاوه بر آن  پل راه آهن رود عمو دریا ساختند، سه واحد وسایل نقلیه در کابل مورد بهرهبرداری قرار گرفت، استخراج گاز در ذخیره “جیرکودوک” آغاز شده بود، واحد جانه سازی و نیروگاه “پولی حومری 2” مورد مدرنیزه قرار گرفت، در جلال آباد نانوایی بزرگ و کارخانه مرکبات و زیتون ساخته شده بود. ساختن خطوط تیرو و جاده ها ادامه میداد. موسسات آموزشی تاسیس میشد، مثلا، طی 1982-1986 برای آموزش و پرورش متخصصین باصلاحیت هشت تا دانشگاه فنی و تکنیکی تاسیس شد. 

  تقویت جامعه افغانستان نیاز ایجاد موسسات اجتماعی داشت. با مساعدات آن موسسات نوجوانان و حتی زنان  در فعلایت اجتماعی شرکت میکردند. انجمانهای خبرنگاران و نووسنده گان تاسیس میشد. 

سربازان شوروی نه فقط در جنگ شرکت میکردند بلکه هم به مردم عادی افغانتان کمک میکردند. آنها مواد مورد نیاز در نقاط دور افتاده کشور انتقال میکردند، مشغول تامین امنیت در مناطق نا امن بودند و حتی مدارسی که با مجاهدین از بین رفته بود، بازسازی میکردند. شایان به ذکر است که سال 1982 تقریبا 82 در صد مدرسه کشور از بین رفته بود. پزشکان ارتش شوروی هم به مردمی محلی کمک میکردند. 

متخصصین شوروی نه فقط اختلافات بین اعضای دولتی را حل میکردند، بلکه مشغول تقویت قدرت دولت در مناطق آزاد شده بودند. 

اما از این دلیل که قسمت مردم بیشتر کشور علاقمند روش زندگی سنتی، طول شدن جنگ و عدم اقدام جدی دولت و ناشناختان خوصوصیت افغنستان منجر به عدم نتیجه مثبت شد.

باید ذکر کرد که دهقانان قرار میکردند و به ندروهای مخالفین مسلح می پیوستند. این منجر به بیهودگی دگرگونیهای کشاورزی و آب شد.اما به طور کلی طی شالهای 1975-1976 بسط و توسعه اقتصادی کشور کاهش نیافته بود.

بنا بر تجربه همکاری افغانستان و رسیه سیاستمداران فعلی باید همه نکات مثبت یا منفی در نظرشان داشته باشند. چون تاریخ و زمان معاصر نشان میدهد که افغانستان و روسیه فضای سیاسی مشترک دارند. و باید با ویتالی تروفیمو- تروفیمو متخصص مرکز پژوهشی به نام لو گومیلو در افغانستان قبول کنیم که افغانستان و روسیه یک سرنوشت مشترک دارند. مقابل کشورمان هدف هست که فقط به شکل همکاری و مساعدات مردم ما مشود حل کرد.

  بیانیه الگا لادیگینا

رییس بخش فرهنگی،
 دکتر فلسفه و استادیار
  دانشگاه روسیه – تجیکی (اسلاو)

Лекториум он-лайн

[youtube_channel resource=0 cache=0 random=true fetch=25 num=1 ratio=3 responsive=1 width=306 display=thumbnail norel=1 nobrand=1 showtitle=above desclen=0 noanno=1 noinfo=1 link_to=none goto_txt="Visit our YouTube channel"]

You Might Also Like

Leave a Reply

Your email address will not be published. Required fields are marked *

You may use these HTML tags and attributes: <a href="" title=""> <abbr title=""> <acronym title=""> <b> <blockquote cite=""> <cite> <code> <del datetime=""> <em> <i> <q cite=""> <s> <strike> <strong>