پژوهشگران جئوفیزیک، سرزمین افغانستان را از فضا با نور جستجو و تحقیق نموده و ذخایر معدنی آن را تثبیت و نقشه گنج های نهفته آنرا تکمیل و آماده نموده اند. فعلاً صِرفاً ۲۴ ساحه تحت بررسی و مطالعه بوده و مابقی نواحی این سرزمین نیز تحت غور و بازرسی قرار خواهد گرفت.
زمین شناسان در پروژه مخصوصی توسط هواپیما سرزمین افغانستان را بازرسی و عکاسی نمودند و معادن سرشار گرانبها شامل فلزات و سنگها را در این سرزمین تثبیت و علایق تصدی و سرمایه گذاری خارجی را بخود جلب نمودند.
مشاهده ارقام جیولوجیکی طبیعت سرشار افغانستان نمایانگر آینده امیدوار کننده می باشد. زیرا میلیون ها سال قبل برخورد طبقات تکتونیک زمین در این منطقه باعث فوران آتشفشان شده و مقادیر عظیمی موادخام فلزات را در سطح زمین انتقال داده است. از این معادن سرشار افغانستان اسکندرکبیر و چنگیزخان نیز اطلاع داشتند.
در قرن ۲۰ ابتدا ممالک غربی ازجمله آلمان این معادن را بررسی و تفحص نمودند و بعدها دانشمندان روسی نمونه هایی را انجام دادند و بررسی کردند.
شناخت موادخام افغانستان توسط نقشه ها یا کارت های موجود که بسیارشان با مرمی تفنگ ها سوراخ، سوراخ شده اند، تنها مقدار کوچک منابع این کشور را نشان میدهد.
رؤیاهای زمین شناسان
بعد از سقوط طالبان، دانشمندان از کشورهای مختلف مناطق مختلف افغانستان را از فضا جستجو و مطالعه نموده اند. زیرا در روی زمین مشکلات امنیتی از طرف تروریستان بوده و مانع این کارشان می شدند.
دانشمندان در ظرف ۴۳ روز ۳۷ هزار کیلومتر تنها در فضای افغانستان پرواز نموده و از پرواز بالای مناطق مرزی آن اجتناب ورزیدند.
محققین میگویند که سطح زمین افغانستان «این رؤیای زمین شناسان» بسیار کم توسط گیاهها پوشیده شده و به آسانی میتوان سنگ ها را شناسایی نمود.
اولین بار است که ۷۰ % معادن سرشار افغانستان از فضا شناسایی می شود. زیرا انعکاس نور آفتاب از سطح زمین نشان دهنده آنست که کدام فلز در دل این زمین نهفته است.
دستگاه آخذه هواپیماهای اکتشافی، این نورهای وارده را به امواج دارای طول های مختلف، تجزیه نموده و توسط دستگاه تشخیص طول موج و رنگ ها تحلیل و تفریق می گردد. از این دستگاهها برای تشخیص و تثبیت مواد و ترکیبات آن در لابراتوارهای ساینس استفاده میشود.
ابزار فوق العاده
این دستگاه ها نور خورشید را فیلتر می کند، به نحوی که رنگین کمان ها را در قطرات آب می بینیم، انعکاس امواج رنگ های متنوع ترکیبات زمین، مینرال های روی زمین را تشخیص داده و ساختار مینرالی زمین را نشان میدهد. محققین باتجربه از مشاهده نتایج تحلیل رنگ ها و امواج، نوعیت فلزات و مقدار آنها را در ساحات عکاسی شده، تعیین میکنند.
نقشه ها یا کارت های جدید آماده شده توسط دانشمندان یک دستاورد خیلی مفید برای دولت افغانستان می باشد و با این مدارک میتوان هزاران ذخایر سرشار معادن را پیدا نمود. این اطلاعات جدید سررشته آغاز استخراج معادن می باشد. اما برای تثبیت موثق نوعیت و مقدار مینرال ها باید در روی زمین جستجو نمود و اکتشافات را دنبال کرد.
امید می رود این اسناد و نقشه های گرانبهای علمی، تخنیکی و اقتصادی را با مدرنترین دستگاههای تخنیکی، سروی و بررسی کنند تا در آرشیف های سردرگم افغانستان به باد فنا نروند و ملت فقیر این مرز وبوم، حال و در آینده از آن استفاده لازم را ببرند.
این ثروت های سرشار را در کدام مناطق هستند؟
در نواحی هلمند و جنوب افغانستان ذخایر فلزات عالی تکنالوجی به عبارت دیگر، فلزات خاکی کمیاب تثبیت گردیده است. نقشه برداری این ساحات، سنگهای کاربنات را (که مقدار زیاد این فلزات گرانبها در ترکیب آنها موجود است) نشان میدهد. این فلزات کمیاب برای ساختمان دستگاههای الکترونیک، کمپیوتر، دستگاه نیروی باد و امثال آن خیلی ضروری است.
سنگ مس عینک:
در مناطق مرکزی افغانستان، بزرگترین ذخایر مس دنیا می باشد که ارزش آن، هفتاد میلیارد یورو می باشد.
لیتیوم و بقیه فلزات:
در شرق مملکت Magma Pegmatite جامد است که آنرا سنگ خارا می نامند. تقریباً یک میلیون سال قبل این آتشفشان خاموش گردیده است. سنگ ها دارای مینرالهای بسیار غنی می باشند.
سنگهای آهن: در شمال غرب کابل
سنگهای مس : در هرات در غرب مملکت
طلا : در جنوب شرق افغانستان
تا به حال از این دخایر بزرگ افغانستان بسیار کمی از آن مورد استفاده و قابل بهره برداری است. فعلاً نفت وگاز در شمال افغانستان توسط تصدی های کانادایی و چینایی ها استخراج میگردد و چند معدن کوچک ذغال سنگ و همچنین توسط مردم محل، سنگهای قیمتی مانند یاقوت و زمرد از سنگلاخ ها استخراج میشود.
ممالک خوشبین، به این نظرند که بهره برداری و استخراج فلزات در افغانستان، مدت طولانی را دربرخواهد گرفت. زیرا در مناطقی که ذخایر معادن است فعلاً نه برق است ونه آب، نه جاده و نه خط آهنی و نه کارخانه ای.
نمی توان فلزات را از سنگهای این منابع به این زودی ها بدون سرمایه گذاری از خارج استخراج نمود. علاوه بر همه مشکلات موجود، ثبات سیاسی و امنیتی نیز در استخراج معادن، نقش بسیار مهم دارد. باید علاوه نمود که با این ساختار امنیتی، مقامات محلی، بسیار مشکل است که موادخام را استحصال، سرپرستی و هماهنگ کرد.
به گفته کارشناسانِ دفاتر خدمات جیولوجی افغانستان، به خاکدان مبدل گردیده و انجام کارمفید و درست توسط کارشناسان در این ادارات ناممکن است و از طرف دیگر، کار شناسان جیولوجی افغانستانی برای به دست آوردن پول و درآمد، مشغول تاکسیرانی هستند.
دولت افغانستان نگران است که منابع کشور به سادگی به خارج انتقال یابد. زیرا قوانینی که سرمایه گذاری خارجی ها را ضمانت کند، هنوز تصویب نگردیده و حکومت این تصاویب را به اصطلاح به روی یخ تحریر نموده است.
همچنین احتمال زیاد رشوه ستانی در عقد قراداد برای دریافت این اجازه نامه ها با شرکای خارجی نیز می رود.
کارشناسان بر این باورند روسیه که در نزدیکی افغانستان قرار دارد و از طرفی دارای دانشمندان نخبه هست می تواند در استخراج ثروت های افغانستان، با دولت کابل همکاری کند.